Kenmerkend voor onze postmoderne samenleving is het functieverlies van het gezin, een proces dat zich al in de vorige eeuw aandiende, maar waarvan het einde nog niet in zicht is, met alle gevolgen van dien. Door dit functieverlies wordt de betekenis van het gezin steeds minder onderkend en wordt er nauwelijks gerekend met de waarde ervan. De dominante aanwezigheid van emancipatorische beleidskaders zijn een ramp voor de samenleving. En de stuwende kracht van de individualisering individualisering in de samenleving maakt het kennelijk onmogelijk om zich te realiseren dat de eenheid van het gezin een meerwaarde heeft boven de som der delen.
Jeugdzorg: een dreigend gevaar dat ieder gezin boven het hoofd kan hangen
Het heeft in dit verband zeer veel te zeggen dat de gezinsvoogdij en de gezinszorg zijn gaan functioneren als jeugdbescherming en jeugdzorg. Gezinsvoogden opereren tegenwoordig als jeugdbeschermers en jeugdzorgwerkers. De wijziging is veelzeggend. Al te gemakkelijk wordt de zienswijze gehuldigd dat kinderen bij gezinsproblemen in bescherming moeten worden genomen tegen hun ouders
Weliswaar zijn de kinderen het meest kwetsbare deel van het gezin. Maar gemakshalve wordt eraan voorbijgegaan dat die kwetsbaarheid alleen maar groter wordt zodra de kinderen niet meer zijn opgenomen zijn in een goed functionerend gezin waar eigen ouders zorg dragen voor een verantwoord opvoedingsklimaat, een gezin waarin veiligheid wordt geboden en voortgaande ontwikkeling gestimuleerd.
Uiteraard doen zich situaties voor dat gezinnen onmogelijk in staat zijn in kwalitatief opzicht te functioneren op een niveau dat minimaal is vereist. Onafhankelijk oordelende zorginstanties moeten zich hierover unaniem uitspreken. Betrokkenen die volledig zijn ingewijd in de problematiek moeten hiermee eveneens hun instemming betuigen. Zolang er reden tot twijfel is, dienen gezinnen het voordeel van de twijfel te krijgen. De desbetreffende gezinsproblemen moeten dan ook primair worden gericht op een effectieve toerusting van gezinnen om aan hun problematiek het hoofd te kunnen bieden.
Jeugdzorg met een menselijke maat waarin het gezin centraal staat
Helaas is het hier ver vandaan. En bij alle problemen van jeugdzorg die worden gesignaleerd, wordt systematisch voorbij gegaan aan de kern van de problematiek. Die bestaat namelijk uit een achterhaalde beleidsvisie en een daarmee samenhangende inadequaat gestructureerde beleidsorganisatie. De kern van de problemen is het gegeven dat de jeugdzorg zich bij uitstek heeft ontwikkeld tot ketenzorg waarbij menselijke maatvoering ten enen male ontbreekt.